ایام مرخصی از جمله موضوعات حیاتی و حایز اهمیت در طول خدمت هر کارگری است و استفاده از آن به اشکال متعدد و با داشتن شرایطی در قانون دیده شده است. قانون کار ایران از ماده ۶۲ تا ۷۸ به مبحث تعطیلات و مرخصی کارگران شاغل پرداخته است.
ماده ۶۲ قانون کار
روز جمعه، روز تعطیل هفتگی کارگران با استفاده از مزد است.
ماده ۶۳ قانون کار
کارگران علاوه بر تمام تعطیلات رسمی کشور، یک روز دیگر هم تعطیلند و آن تعطیلی ۱۱ اردیبهشت، روز کارگر است که کارفرمایان نباید در این روز کارگران را به خدمت بگیرند یا وادار به کار کنند. ضمن آنکه حقوق و دستمزد و اضافه کار روز تعطیل کارگر باید محاسبه شود.
ماده ۶۴ قانون کار
مرخصی استحقاقی سالانه کارگران با استفاده از مزد و محاسبه چهار روز جمعه، جمعا یک ماه است. سایر روزهای تعطیل جزو ایام مرخصی محسوب نمیشود و برای کار کمتر از یک سال مرخصی مزبور به نسبت مدت کار انجام یافته محاسبه میشود.
ماده ۶۵ قانون کار
در مورد کارگران “مشاغل سخت و زیانآور” قانونگذار مرخصی سالیانه را پنج هفته در نظر گرفته که استفاده از این مرخصی حتی الامکان در دو نوبت در پایان هر شش ماه کار صورت می گیرد.
ماده ۶۶ قانون کار
کارگر نمیتواند بیش از ۹ روز از مرخصی سالانه خود را ذخیره کند .
ماده ۶۸ قانون کار
میزان مرخصی استحقاقی کارگران فصلی بر حسب ماههای کارکرد تعیین میشود .
ماده ۶۹ قانون کار
تاریخ استفاده از مرخصی با توافق کارگر و کارفرما تعیین میشود و درصورت اختلاف بین کارگر و کارفرما، نظر ادارات کار تعیین کننده و لازم الاجراست.
ماده ۷۰ قانون کار
مرخصی کمتر از یک روز کار جزو مرخصی استحقاقی منظور میشود. در برخی ادارات و سازمانها عنوان “مرخصی کمتر از دو ساعت و سه ساعت” برای انجام کارهای ضروری کارگران تعریف شده که بیش از آن، مرخصی یک روز کامل محاسبه میشود.
ماده ۷۱ قانون کار
این ماده درخصوص کارگرانی پیشبینی شده که قرارداد کارشان فسخ شده یا پایان یافته، یا دچار از کار افتادگی کلی و یا مشمول بازنشستگی شدهاند. مطالبات مربوط به مدت مرخصی استحقاقی این دسته کارگران در چنین شرایطی به آنها و در صورت فوت به وراث تعلق میگیرد.
ماده ۷۲ قانون کار
نحوه استفاده از مرخصی بدون حقوق کارگران و مدت آن و شرایط برگشت آنها به کار پس از استفاده از مرخصی با توافق کتبی کارگر یا نماینده قانونی او و کارفرما تعیین خواهد شد .
ماده ۷۳ قانون کار
این ماده به مرخصیهای ارفاقی کارگران اشاره دارد و متاثر از حوادث و اتفاقات زندگی آنها است که بعضا از آن به عنوان “مرخصی اضطراری” یاد میشود. در موارد خاص نظیر ازدواج دائم یا شرایط اضطرار نظیر فوت بستگان نزدیک و درجه یک و یا مواجه با حوادث غیر مترقبه اعم از زلزله و آتش سوزی، کارگران مشمول قانون کار حق بهرهمندی از سه روز مرخصی با حقوق بدون کسر از مرخصی سالیانه را دارند.
ماده ۷۴ قانون کار
یکی از مرخصیهای چالش برانگیز کارگران، مرخصی استعلاجی است که باید به تایید سازمان تامین اجتماعی برسد. در قانون کار هیچ محدودیتی برای گرفتن مرخصی استعلاجی کارگران مشمول قانون کار پیشبینی نشده و به هر میزان که پزشک معالج تجویز کرده باشد، امکان استفاده از مرخصی استعلاجی وجود دارد، منتها این نوع مرخصی اعم از کوتاه مدت یا بلندمدت تابع ضوابط و مقررات قانون تامین اجتماعی است، به نحوی که مدت مرخصی استعلاجی باید توسط پزشک معتمد و معالج و یا کمیسیون پزشکی سازمان تامین اجتماعی تایید شود تا هم جزو سوابق کار و بازنشستگی کارگران به شمار آید و هم مشمول پرداخت غرامت و دستمزد شود.
در قانون کار جمهوری اسلامی ایران انواع دیگری از مرخصیها برای برخی شرایط خاص تعریف شده است.
مرخصی بدون حقوق
در ماده ۱۶ قانون کار، استفاده از مرخصی بدون حقوق تجویز شده است منتها این مرخصی باید با موافقت کارفرما صورت بگیرد چون نظر قانونگذار درخصوص قرارداد کارگرانی که مطابق این قانون از مرخصی تحصیلی یا دیگر مرخصیهای بدون حقوق استفاده میکنند، این است که قرارداد کار به حال تعلیق درآید و پس از آن کارگر به کار سابق بازگردد.
موارد استفاده از مرخصی بدون حقوق شامل تحصیل، انجام سفرهای طولانی، امور شخصی، گرفتاریهای خانوادگی، تغییر کار و گذراندن دوره آزمایشی برای کار جدید است. مرخصی بدون حقوق حداکثر دو سال است که در صورت استفاده از مرخصی تحصیلی، به مدت دو سال دیگر قابل تمدید است.
مرخصی کارگران روزمزد
به موجب ماده ۴۳ قانون کار، کارگران کارمزد برای روزهای جمعه و تعطیلات رسمی و مرخصی، استحقاق دریافت مزد را دارند و مأخذ محاسبه میانگین کارمزد آنها در روزهای کارکرد، آخرین ماه کار آنهاست. مبلغ پرداختی هم نباید کمتر از حداقل مزد قانونی باشد.
مرخصی حج واجب
بر اساس ماده ۶۷ قانون کار هر کارگر حق دارد در تمام مدت کار خود تنها برای یک نوبت به منظور ادای فریضه حج واجب (تمتع) یک ماه مرخصی بگیرد. کارگر میتواند از ۳۰ روز مرخصی تحت عنوان “مرخصی استحقاقی” به شرطی که ۳۰ روز مرخصی ذخیره داشته باشد، بهرهمند شود و چنانچه مرخصی طلب نداشته باشد از “مرخصی بدون حقوق” استفاده کند.
مرخصی زایمان و بارداری
در ماده ۷۶ قانون کار، مرخصی بارداری و زایمان کارگران زن جمعاً 180 روز پیشبینی شده است که حتیالامکان ۴۵ روز از این مرخصی باید پس از زایمان مورد استفاده قرارگیرد. برای زایمان توأمان ۱۴ روز به مدت مرخصی اضافه میشود. در این ماده تاکید شده که پس از پایان مرخصی زایمان، زنان کارگر باید به کار سابق خود بازگردند و این مدت با تأیید سازمان تأمین اجتماعی جزود سوابق خدمت آنها محسوب شود. البته حقوق ایام مرخصی زایمان طبق مقررات قانون تأمین اجتماعی پرداخت خواهد شد.
کمکهزینه بارداری در ایام مرخصی زایمان
مرخصی زایمان به همۀ زنان شاغل تعلق میگیرد، اما دریافت کمکهزینۀ بارداری در شرکتهای خصوصی مطابق قوانین تأمین اجتماعی است و در برخی از شرکتهای دولتی نیز بر اساس بخشنامههای داخلی عمل خواهد شد. کمک هزینۀ بارداری برای زنان شاغل تحت پوشش تأمین اجتماعی در موارد زیر پرداخت میشود:
-
در یک سال گذشته، حداقل ۶۰ روز کاری حق بیمه پرداخت کرده باشد.
-
در مدت مرخصی، مشغول به کار نباشد و دستمزدی دریافت نکند.
-
در زمان تقاضای مرخصی، مشغول به کار یا در مرخصی استحقاقی باشد.
-
زایمان مربوط به فرزند چهارم به بعد نباشد.
در حال حاضر تأمین اجتماعی تنها کمکهزینۀ بارداری برای مدت شش ماه را پرداخت میکند. مبلغ این کمکهزینه بر اساس مبلغ دستمزدی محاسبه میشود که مبنای محاسبۀ حق بیمۀ شماست. اگر شرکت شما دستمزدی بیشتر از آنچه در لیست بیمه به تأمین اجتماعی اعلام شده است به شما پرداخت میکند، ملاک محاسبۀ کمکهزینۀ بارداری مبلغ اعلامشده به تأمین اجتماعی است. اگر در جریان دستمزدی نیستید که توسط شرکت به تأمین اجتماعی اعلام میشود، میتوانید از بخش منابع انسانی شرکت در مورد آن سؤال کنید.
طبق قوانین تأمین اجتماعی، کمکهزینۀ بارداری معادل دو سوم آخرین دستمزد شخص است. آخرین حقوق بر اساس میانگین سه ماه آخر آن بخش از حقوق که حق بیمه از آن کسر میشود محاسبه خواهد شد. درصورتیکه مادر باردار بنا به تشخیص پزشک، نیاز به استراحت یا درمان داشته باشد و مطابق قانون، مشمول استفاده از مرخصی استعلاجی باشد، تأمین اجتماعی مبلغی را به عنوان غرامت دستمزد ایام بیماری به شخص بیمهشده پرداخت خواهد کرد. مادران شاغل تحت پوشش تأمین اجتماعی برای دریافت کمکهزینۀ بارداری یا غرامت دستمزد ایام بیماری باید با در دست داشتن مدارک شامل اصل دفترچۀ بیمه و گواهی پزشک معتبر به شعبۀ سازمان تأمین اجتماعی مراجعه کنند. تأمین اجتماعی معمولاً مبلغ کمکهزینۀ بارداری و سایر هزینهها را در یک نوبت و در پایان دوره به حساب شما پرداخت خواهد کرد.
مرخصی اجباری!
در سالهای اخیر عنوان” مرخصی اجباری” باب شده است اما این مرخصی در نه تنها در قانون کار بلکه در هیچ یک از قوانین استخدامی و قوانین حمایتی کشور پیشبینی نشده است. اصطلاح مرخصی اجباری از زمانی وارد حیطه روابط کار شد که کارخانهها، بنگاهها و کارگاهها گرفتار بحران اقتصادی و رکود و تعطیلی شده و به ناچار به توقف خط تولید یا شیفتهای کاری تن دادند. مرخصیهای اجباری نوروزی یا تابستانی کارگران نیز از این موضوع تبعیت میکند و چون تعطیلی ناشی از اراده کارفرماست موظف به پرداخت تمام حقوق و دستمزد و مطالبات کارگران است.
hey there and thank you for your info – I
have definitely picked up anything new from right here.
I did however expertise a few technical points using this website, since I experienced to reload the web site many
times previous to I could get it to load correctly. I had been wondering if your web host is OK?
Not that I’m complaining, but sluggish loading instances times will very frequently affect
your placement in google and could damage your quality score if ads and marketing with Adwords.
Anyway I am adding this RSS to my email and could look out for a lot more of your
respective interesting content. Make sure you update
this again soon.. Lista escape room
Can I simply just say what a relief to uncover somebody who truly understands what they are talking about on the web.
You definitely understand how to bring an issue to light and make it important.
More people really need to check this out and understand
this side of your story. It’s surprising you are not
more popular given that you definitely possess the gift.
Your style is unique compared to other folks I have read stuff from. I appreciate you for posting when you have the opportunity, Guess I’ll just bookmark this site.
Everyone loves it when people get together and share ideas. Great blog, stick with it!
This is the right web site for everyone who wants to understand this topic. You realize a whole lot its almost tough to argue with you (not that I really would want to…HaHa). You definitely put a brand new spin on a subject that has been written about for years. Great stuff, just great.
Spot on with this write-up, I truly feel this amazing site needs much more attention. I’ll probably be returning to read more, thanks for the advice.
A motivating discussion is worth comment. There’s no doubt that that you should write more about this subject matter, it might not be a taboo matter but typically people do not talk about these subjects. To the next! Many thanks.
I blog frequently and I really appreciate your content. The article has really peaked my interest. I am going to bookmark your site and keep checking for new details about once a week. I subscribed to your RSS feed too.
Aw, this was an extremely nice post. Taking the time and actual effort to produce a good article… but what can I say… I procrastinate a lot and never seem to get anything done.
An outstanding share! I have just forwarded this onto a coworker who was doing a little research on this. And he actually bought me breakfast because I stumbled upon it for him… lol. So let me reword this…. Thanks for the meal!! But yeah, thanks for spending time to talk about this matter here on your blog.
Greetings! Very helpful advice in this particular article! It’s the little changes that will make the greatest changes. Thanks for sharing!
Everything is very open with a precise clarification of the challenges. It was definitely informative. Your site is very useful. Many thanks for sharing.
Hi, I do believe this is an excellent website. I stumbledupon it ;) I’m going to revisit once again since I saved as a favorite it. Money and freedom is the best way to change, may you be rich and continue to guide other people.
Hello there! I could have sworn I’ve visited this site before but after going through many of the articles I realized it’s new to me. Regardless, I’m certainly delighted I came across it and I’ll be bookmarking it and checking back often.
Excellent article! We are linking to this particularly great article on our website. Keep up the great writing.
Pretty! This has been an incredibly wonderful article. Thanks for supplying this info.
An outstanding share! I have just forwarded this onto a colleague who had been conducting a little research on this. And he in fact bought me lunch due to the fact that I found it for him… lol. So let me reword this…. Thank YOU for the meal!! But yeah, thanks for spending some time to discuss this matter here on your website.
This blog was… how do I say it? Relevant!! Finally I’ve found something that helped me. Many thanks.
Having read this I thought it was rather enlightening. I appreciate you taking the time and effort to put this information together. I once again find myself spending a lot of time both reading and leaving comments. But so what, it was still worthwhile.
This site truly has all of the info I needed about this subject and didn’t know who to ask.
Good information. Lucky me I ran across your website by accident (stumbleupon). I’ve bookmarked it for later!
Greetings! Very useful advice within this article! It is the little changes that produce the most important changes. Thanks for sharing!
I couldn’t refrain from commenting. Very well written.
Hello there! This article couldn’t be written much better! Looking at this post reminds me of my previous roommate! He continually kept preaching about this. I most certainly will forward this article to him. Pretty sure he’ll have a good read. Thank you for sharing!
I blog quite often and I seriously thank you for your information. Your article has really peaked my interest. I will book mark your site and keep checking for new information about once per week. I opted in for your RSS feed too.
ремонт мобильных телефонов
A fascinating discussion is definitely worth comment. I believe that you should write more on this subject, it may not be a taboo matter but usually people don’t speak about such subjects. To the next! Kind regards!
I’m impressed, I must say. Rarely do I encounter a blog that’s equally educative and entertaining, and let me tell you, you have hit the nail on the head. The problem is something which too few men and women are speaking intelligently about. Now i’m very happy I stumbled across this during my search for something relating to this.
Pretty! This has been an extremely wonderful post. Many thanks for supplying this information.
Can I simply say what a comfort to uncover somebody that really knows what they are discussing on the net. You certainly know how to bring a problem to light and make it important. A lot more people must read this and understand this side of the story. I can’t believe you aren’t more popular because you surely possess the gift.
There’s definately a lot to know about this subject. I like all of the points you have made.
Aw, this was a really nice post. Finding the time and actual effort to produce a superb article… but what can I say… I procrastinate a lot and never seem to get anything done.
I wanted to thank you for this excellent read!! I absolutely enjoyed every little bit of it. I have got you saved as a favorite to look at new things you post…
Wonderful article! We are linking to this great content on our website. Keep up the good writing.
This website truly has all of the information I wanted about this subject and didn’t know who to ask.
Good post. I learn something totally new and challenging on sites I stumbleupon on a daily basis. It will always be useful to read through content from other writers and use a little something from other web sites.
When I initially commented I seem to have clicked on the -Notify me when new comments are added- checkbox and from now on whenever a comment is added I receive four emails with the same comment. Is there a way you are able to remove me from that service? Appreciate it.